Μπερντιάνσκ

/ Αστικό τοπίο και γεωγραφία / Αστικό τοπίο / Φυλακές

Φυλακές

Συγγραφέας 1: KONSTANTINOVA VIKTORIA
Συγγραφέας 2: LYMAN IGOR

Ένα από τα δομικά στοιχεία του αστικού χώρου του Μπερντιάνσκ στη διάρκεια του 19ου – αρχές 20ου αιώνα. ήταν η φυλακή, οι εγκαταστάσεις της οποίας, ωστόσο, ενοικιάστηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Υπάρχουν αναφορές πως χρησιμοποιήθηκε ιδιοκτησία της Σλάβσκαγια (Славская) και του Σοκολόβσκι (Соколовский).

Ωστόσο, οι αρχές είχαν προσπαθήσει να οικοδομηθεί μια φυλακή-κάστρο στην πόλη. Στην δημοπρασία που ορίστηκε από την Επιτροπή του νομού και αφορούσε την εκτέλεση των εργασιών κέρδισε ο Κίβα Ιάκωβλεβιτς Γκράνοβ (Кива Яковлевич Гранов), έμπορος της Οδησσού της 1^ης γκίλντας, ο οποίος υποχρεώθηκε να κτίσει την φυλακή-κάστρο στο Μπερντιάνσκ χωρητικότητας 75 ατόμων δίνοντας προσφορά που έφθανε στο ποσό των 48.541 ρουβλίων και 71 κοπέικων . Σύμφωνα με την σύμβαση, που υπογράφηκε με την Επιτροπή του νομού στις 23 Σεπτεμβρίου του 1859, ο Γκράνοβ (К.Я.Гранов) έπρεπε να αποπερατώσει τα οικοδομικά έργα το 1861. Το 1860 o Γκράνοβ έλαβε στο Μπερντιάνσκ ένα δάνειο που ανερχόταν στο ποσό των 10.000 ρουβλίων με σκοπό την χρηματοδότηση των έργων. [1] Τον Φεβρουάριο του 1861 ο ανταποκριτής της «Οντέσκϊ Βέστνικ» στο Μπερντιάνσκ έγραφε: «Υπάρχει ελπίδα πως κάποιοι ενδιαφέρονται για την οικοδόμηση της φυλακής-κάστρου» [2]. Αλλά η φυλακή-κάστρο δεν κτίστηκε ποτέ: ο Γκράνοβ δικάστηκε από στρατοδικείο στο Κίεβο για καταχρήσεις των προμήθειών τροφίμων και άλλων αγαθών κατά τη διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου. [3]

Το 1863 ο τύπος ενημέρωνε ότι η «ανώτερη αρχή του νομού» και ο κυβερνήτης, οι οποίοι ήρθαν στο Μπερντιάνσκ, βρήκαν την τοπική φυλακή και το νοσοκομείο σε άθλια κατάσταση. Το αποτέλεσμα ήταν να ακολουθήσουν ορισμένες ρυθμίσεις σχετικά με επισκευές στη φυλακή και το νοσοκομείο. [4] Το επόμενο έτος, το 1864, για το νοσοκομείο της φυλακής του Μπερντιάνσκ μισθώθηκε πρόσθετος χώρος [5] .

Τον Οκτώβριο του 1883 σε έκθεση του κυβερνήτη της Ταυρίδας αναφέρθηκε ότι ο χώρος που καταλάμβανε η φυλακή του Μπερντιάνσκ, ήταν τόσο παλιός που οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι δεν είχαν τη δυνατότητα να αποτρέψουν τη διαφυγή τεσσάρων κρατουμένων από το ρήγμα. Έτσι , επιτράπηκε να αυξηθεί η φρουρά κατά ένα φυλάκιο μέχρις ότου μεταφερθεί η φυλακή σε άλλο χώρο.

Σε αναφορά στη Κεντρική Διοίκηση των Φυλακών στις 17 Απριλίου του 1885 αναφερόταν πως στη φυλακή που βρισκόταν σε κτίριο μισθωμένο από την ιδιοκτήτρια Σλάβσκαγια δεν υπήρχε μπάνιο για τους κρατουμένους και για αυτό δύο φορές τον μήνα τους μετέφεραν στα ιδιωτικά λουτρά. Οι κρατούμενοι ήταν 90 άτομα. Αποφασίστηκε τότε να ενοικιαστεί καταλληλότερος χώρος για μεγαλύτερο διάστημα. Η επιτροπή των φυλακών του Μπερντιάνσκ επέλεξε τα κτίρια του Ιταλού υπήκοου Νικολάι Ντέριο (Николай Дерио) στην οδό Σαντόβαϊα στο 9ο- τετράγωνο. Σε αυτά περιλαμβάνονταν μία μονοκατοικία, μία πέτρινη αποθήκη, ένα διώροφο βοηθητικό κτίσμα με πρόσοψη στον δρόμο και αχυρώνας ενός ορόφου με διάφορους χώρους. Ο Νικολάι Ντέριο υποχρεώθηκε να κάνει την αναστήλωση των κτιρίων και να υπογράψει το μισθωτήριο για 12 χρόνια με έναρξη την 15η Σεπτεμβρίου του 1883 έναντι ενοικίου 4500 ρουβλίων ετησίως.

Αλλά τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς του 1883 η Κεντρική Διοίκηση των Φυλακών του Υπουργείου εσωτερικών υποθέσεων ενημέρωνε τον Γενικό Κυβερνήτη της Ταυρίδας σχετικά με την πρόθεση όχι να ενοικιάσουν αλλά να αγοράσουν τα κτίρια του Ντέριο έναντι του ποσού των 25 χιλιάδων ρουβλίων με συμφωνία του Ντέριο . Το 1884 στο Ταγανρόγ επικυρώθηκε η αντίστοιχη σύμβαση μεταξύ του Ντέριο και του λιμενάρχη του Μπερντιάνσκ Πιοτρ Πετρόβιτς Σμιτ (Петр Петрович Шмидт).

Το ανακαινισμένο κτίριο συμπεριελάμβανε πλέον μπάνιο, νοσοκομείο, εργαστήριο, γραφείο, διαμέρισμα του φύλακα και άλλα. Στις 16 Νοεμβρίου του 1885 ο κυβερνήτης πληροφόρησε την Κεντρική Διοίκηση των Φυλακών ότι η φυλακή ήταν έτοιμη προς χρήση .

Ο φωτισμός της φυλακής χρηματοδοτήθηκε από τον προϋπολογισμό της πόλης. Το 1898 ο Ντούμπσκι (Дубский), διοικητής της φυλακής του Μπερντιάνσκ έδινε πληροφορίες για την τοποθέτηση ασφαλτοτάπητα. Στις 15 Φεβρουαρίου του 1892 στη φυλακή έγινε αγιασμός στην εκκλησία του Αλεξάνδρου Νέβσκι, για την κατασκευή της οποίας προσαρμόστηκε ο χώρος του πρώην εργαστηρίου με χωρητικότητα 200 ατόμων .

Οι ιδιώτες-ανάδοχοι είχαν αναλάβει την επισκευή των χώρων της φυλακής και την αφαίρεση των ακαθαρσιών. Το πλύσιμο των ρούχων γινόταν από τις γυναίκες κρατούμενες. [6]

Υπέρ των κρατουμένων της πόλης σε τακτά χρονικά διαστήματα διοργανώνονταν φιλανθρωπικές εκδηλώσεις. Έτσι, το 1874 ο ανταποκριτής της «Οντέσκι Βέστνικ» στο Μπερντιάνσκ έγραφε για την συναυλία του πιανίστα Κόρτμαν (Кортман), και τα χρήματα δόθηκαν στις ανάγκες των κρατουμένων. [7]

Ιδρύθηκε παράρτημα της Επιτροπής Φυλακών του Μπερντιάνσκ (με τμήματα ανδρών και γυναικών , το οποίο φρόντιζε για τη βελτίωση των συνθηκών στις φυλακές στρατολογώντας και τους ευεργέτες . [8]

Ο δήμαρχος του Μπερντιάνσκ Βλαντισλάβ Εράσμοβιτς Γκαέβσκι (Владислав Эразмович Гаевский) από το 1886 ήταν ο διευθυντής του παραρτήματος της Επιτροπής των Φυλακών του Μπερντιάνσκ, και από τις 24 Ιανουαρίου του 1906 έγινε ο πρόεδρός του. [9]

Με τις προσπάθειες της Επιτροπής των Φυλακών τον Μάρτιο του 1903 ολοκληρώθηκε η νέα πτέρυγα των φυλακών. Το 1909 ο αρχιτέκτονας του νομού Μπέκερ (Беккер) στάλθηκε από τον Γενικό Κυβερνήτη της Ταυρίδας στο Μπερντιάνσκ για να ανακαινίσει την φυλακή, δημιουργώντας αποχωρητήρια και ιατρεία , και μια ξεχωριστή αυλή για τους πολιτικούς κρατούμενους. Η εκτίμηση των εξόδων ανήλθε σε 3.137 ρούβλια και 93 κοπέικα. Αλλά η επισκευή αναβλήθηκε λόγω έλλειψης κονδυλίων.

Τον Οκτώβριο του 1909 το παράρτημα της Επιτροπής φυλακών του Μπερντιάνσκ ενημέρωνε πως οι συνθήκες στη φυλακή ήταν θλιβερές: οι κρατούμενοι ήταν ξυπόλυτοι, γυμνοί, γεμάτοι παράσιτα, ο κλίβανος είχε καταστραφεί , και τα κεραμίδια στη στέγη είχαν παρασυρθεί . Τον Ιούλιο του 1910, ο επικεφαλής της Επιτροπής της φυλακής του Μπερντιάνσκ Σεμένοφ απολύθηκε. Ο διορισμένος στη θέση του Ιβάν Ματβέεβιτς Βερνικόβσκι (Иван Матвеевич Верниковский) ανέφερε στις επαρχιακές αρχές ότι η φυλακή που παρέλαβε ήταν σε άθλια κατάσταση, οι πύλες της φυλακής, η εκκλησία, το γραφείο και πολλά δωμάτια δεν είχαν κλειδαριές, ενώ σε πολλά έλειπαν τα τζάμια ακόμη και τα κουφώματα. [10]

[1]Карпенко В., «Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей», Серия «Страницы истории Бердянска». К 170-летию наименования Бердянского порта городом, [Καρπένκο Β., «Οι άνθρωποι της επιβολής του νόμου και η δίκη της Παλμύρας του Αζοφ: από τους βασιλιάδες ως τους αρχηγούς», Σειρά «Σελίδες Ιστορίας του Μπερντιάνσκ», Η 170ή επέτειος ονοματοδοσίας της πόλης σε λιμάνι Μπερντιάνσκ], Ζαπορόζιε, 2011, σ. 28-29, 31.

[2] М-р. 25-го февраля [Μ-ρ. 25 Φεβρουαρίου], Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 32, (21 Μαρτίου 1861), σ. 138 – 139.; «Кращий порт Азовського моря», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1861 – 1875 рр.), [«Το καλύτερο λιμάνι της Αζοφικής θάλασσας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά των ανταποκριτών της «Οντέσκι Βέστνικ» (1861 – 1875)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα, Μπερντιάνσκ, Ροστόβ-Ντον, 2007, σ. 34.

[3] Карпенко В., «Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей»... [Καρπένκο Β., «Οι άνθρωποι της επιβολής του νόμου και η δίκη της Παλμύρας του Αζοφ: από τους βασιλιάδες ως τους αρχηγούς»...], σ. 29.

[4]М-р. Бердянск [Μ-ρ, Μπερντιάνσκ], Οντέσκι Βέστνικ, (6 Απριλίου 1863), σ. 165 – 166; «Кращий порт Азовського моря»… [«Το καλύτερο λιμάνι της Αζοφικής θάλασσας»…], σ. 77.

[5] Κρατικά Αρχεία Οδησσού (ΚΑΟ), αρχειακή σειρά 1 «Управление Новороссийского и Бессарабского генерал-губернатора» [«Διεύθυνση του Γενικού Κυβερνήτη του Νοβοροσσίσκ και της Βεσσαραβίας »], αριθμός ευρετηρίου 82, φάκελος 74 «О найме добавочного помещения для Бердянской острожной больницы, 1864» [«Για την μίσθωση πρόσθετων εγκαταστάσεων του νοσοκομείου της φυλακής του Μπερντιάνσκ, 1864»], σ. 3

[6] Карпенко В., «Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей»... [Καρπένκο Β., «Οι άνθρωποι της επιβολής του νόμου και η δίκη της Παλμύρας του Αζοφ: από τους βασιλιάδες ως τους αρχηγούς»...], σ. 31-33.

[7]Д. В. Бердянск [Ντ. Β. Μπερντιάνσκ] Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 183, (18 Αυγούστου 1874), σ. 2-3; «Кращий порт Азовського моря»… [«Το καλύτερο λιμάνι της Αζοφικής θάλασσας»…], σ. 322.

[8] Бердянск [Μπερντιάνσκ], Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 57, (13 Μαρτίου 1876), σ. 2; «Повітова столиця», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1876 – 1893 рр.), [«Η πρωτεύουσα της κομητείας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά των ανταποκριτών ης «Οντέσκι Βέστνικ» (1876 – 1893)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα, Μπερντιάνσκ, Νεβινομίσκ, 2007, σ.27, 43, 331.27; Звонков Н. Бердянск // Одесский Вестник. — № 157. — 17.VII.1876. — С. 3; «Повітова столиця»… [«Η πρωτεύουσα της κομητείας»…], σ. 43.

[9] «Повітова столиця»… [«Η πρωτεύουσα της κομητείας»…], σ. 331.

[10] Карпенко В., «Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей»... [Καρπένκο Β., «Οι άνθρωποι της επιβολής του νόμου και η δίκη της Παλμύρας του Αζόφ: από τους βασιλιάδες ως τους αρχηγούς»...], σ. 34-35.

Αναφορές

Στην ελληνική γλώσσα (greek language)

Websites:

Ιστοσελίδες:

«Кращий порт Азовського моря», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1861 – 1875 рр.), [«Το καλύτερο λιμάνι της Αζοφικής θάλασσας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά α των ανταποκριτών της «Οντέσκι Βέστνικ» (1861 – 1875)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα], Μπερντιάνσκ, Ροστόβ-Ντον, 2007, σ. 34, 77, 322, διαθέσιμο στη διεύθυνση http://ri-urbanhistory.org.ua/library/konstantinova-liman/Krashyi_port.pdf (πρόσβαση 09/06/2013).

«Повітова столиця», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1876 – 1893 рр.), [«Η πρωτεύουσα της κομητείας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά των ανταποκριτών της «Οντέσκι Βέστνικ» (1876 – 1893)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα, Μπερντιάνσκ, Νεβινομίσκ, 2007, σ. 27, 43, 331, διαθέσιμο στη διεύθυνση http://ri-urbanhistory.org.ua/library/konstantinova-liman/Povitova_stolica.pdf (πρόσβαση: 09.06.2013).

Archival sources:

Αρχειακές πηγές:

Κρατικό Αρχείο Αυτόνομης δημοκρατίας της Κριμαίας (ΚΑΑΔΚ), αρχειακή σειρά 26 «Канцелярия Таврического губернатора» [«Γραφείο του Κυβερνήτη της Ταυρίδας»], αριθμός ευρετηρίου 1, φάκελος 14161 «По предписанию Таврической врачебной управы об отпуске денег на покупку медикаментов для больных арестантов в Алешковском и Бердянском острогах. 1844 – 1845 гг.» [«Η πρόβλεψη υγειονομικής επιτροπής της Ταυρίδας για χρήματα με σκοπό την αγορά φαρμάκων για τους ασθενείς κρατουμένους των φυλακών του Αλέσκοβ και του Μπερντιάνσκ το 1844 - 1845»], σ. 1-2.

Κρατικά Αρχεία Οδησσού (ΚΑΟ), αρχειακή σειρά 1 «Управление Новороссийского и Бессарабского генерал-губернатора» [«Διεύθυνση του Γενικού Κυβερνήτη του Νοβοροσσίσκ και της Βεσσαραβίας »], αριθμός ευρετηρίου 82, φάκελος 74 «О найме добавочного помещения для Бердянской острожной больницы, 1864» [«Για την μίσθωση πρόσθετων εγκαταστάσεων του νοσοκομείου της φυλακής του Μπερντιάνσκ, 1864»], σ. 3.

Bibliography:

Βιβλιογραφία:

М-р. 25-го февраля [Μ-ρ. 25 Φεβρουαρίου], Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 32, (21 Μαρτίου 1861), σ. 138 – 139.

М-р. Бердянск [Μ-ρ, Μπερντιάνσκ], Οντέσκι Βέστνικ, (6 Απριλίου 1863), σ. 165 – 166.

Д. В. Бердянск [Ντ. Β. Μπερντιάνσκ] Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 183, (18 Αυγούστου 1874), σ. 2-3.

Бердянск [Μπερντιάνσκ], Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 57, (13 Μαρτίου 1876), σ. 2.

Звонков. Бердянск [Ζβονκόβ, Μπερντιάνσκ], Οντέσκι Βέστνικ, τχ. 157, (17 Ιουλίου 1876), σ. 3.

«Кращий порт Азовського моря», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1861 – 1875 рр.), [«Το καλύτερο λιμάνι της Αζοφικής θάλασσας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά των ανταποκριτών της «Οντέσκι Βέστνικ» (1861 – 1875)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα, Μπερντιάνσκ, Ροστόβ-Ντον, 2007, σ. 34, 77, 322.

«Повітова столиця», Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1876 – 1893 рр.), [«Η πρωτεύουσα της κομητείας», Καταγραφή της ιστορίας του Μπερντιάνσκ με τη ματιά των ανταποκριτών της «Οντέσκι Βέστνικ» (1876 – 1893)], οι συντάκτες: Ιγκόρ Λίμαν, Βικτωρία Κωνσταντίνοβα, Μπερντιάνσκ, Νεβινομίσκ, 2007, σ.27, 43, 331.

Карпенко В., «Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей», Серия «Страницы истории Бердянска». К 170-летию наименования Бердянского порта городом, [Καρπένκο Β., «Οι άνθρωποι της επιβολής του νόμου και η δίκη της Παλμύρας του Αζόφ: από τους βασιλιάδες ως τους αρχηγούς», Σειρά «Σελίδες Ιστορίας του Μπερντιάνσκ», Η 170ή επέτειο ονοματοδοσίας της πόλης σε λιμάνι Μπερντιάνσκ], Ζαπορόζιε, 2011, σ. 28-39.

Russian language

Websites:

Вебсайты:

«Кращий порт Азовського моря». Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1861 – 1875 рр.) // Упорядники: Ігор Лиман, Вікторія Константінова. — Бердянськ – Таганрог: РА «Тандем – У», 2007. — С. 34, 77, 322. [Электронный ресурс] // URL: http://ri-urbanhistory.org.ua/library/konstantinova-liman/Krashyi_port.pdf (Дата обращения: 09.06.2013).

«Повітова столиця». Літопис історії Бердянська очима кореспондентів «Одеського Вісника» (1876 – 1893 рр.) // Упорядники: Ігор Лиман, Вікторія Константінова. — Бердянськ – Невинномиськ: РА «Тандем – У», 2007. — С. 27, 43, 331. [Электронный ресурс] // URL: http://ri-urbanhistory.org.ua/library/konstantinova-liman/Povitova_stolica.pdf (Дата обращения: 09.06.2013).

Archival sources:

Архивные источники:

Государственный архив в Автономной Республике Крым. — Ф. 26 (Канцелярия Таврического губернатора). — Оп. 1. — Д. 14161 (По предписанию Таврической врачебной управы об отпуске денег на покупку медикаментов для больных арестантов в Алешковском и Бердянском острогах. 1844 – 1845 гг.). — Л. 1-2.

Государственный архив Одесской области. — Ф. 1 (Управление Новороссийского и Бессарабского генерал-губернатора). — Оп. 82. — Д. 74 (1864 г.) (О найме добавочного помещения для Бердянской острожной больницы). — 3 л.

Bibliography:

Библиография:

М-р. 25-го февраля // Одесский Вестник. — № 32. — 21.III.1861. — С. 138-139.

М-р. Бердянск // Одесский Вестник. — 6.IV.1863. — С. 165-166.

Д. В. Бердянск // Одесский Вестник. — № 183. — 18.VIII.1874. — С. 2-3.

Бердянск // Одесский Вестник. — № 57. — 13.III.1876. — С. 2.

Звонков Н. Бердянск // Одесский Вестник. — № 157. — 17.VII.1876. — С. 3.

Карпенко В. Правоохранители и суд Азовской Пальмиры: от царей до вождей: Серия «Страницы истории Бердянска». К 170-летию наименования Бердянского порта городом. — Запорожье: Интер-М, 2011. — С. 28-39.

Επιστροφή